Λαζαρέτο

Τo νησάκι Λαζαρέτο ή του Σωτήρα -με την ομώνυμη εκκλησία- βρίσκεται στο Βαθύ κοντά στη ΝΔ παραλία του λιμανιού. Χρονολογείται από το 1560 όπου του έγινε κάποια ανακαίνιση. Το διόροφο κτήριο έγινε από τους Άγγλους το 1817 όπου φτιάχτηκε και η προτομή του Άγγλου Αρμοστή τότε sir Thomas Meytland. Παλιά φιλοξενούσε λοιμοκαθαρτήριο (1836), αργότερα φυλακή καταδίκων (μέχρι το 1912) και σήμερα μη χρησιμοποιούμενο. Στους προηγούμενους αιώνες σε κάθε λιμάνι υπήρχε λοιμοκαθαρτήριο (λαζαρέτο) στο οποίο έπρεπε να σταματούν τα καράβια που έρχονταν από το εξωτερικό για υγειονομική εξέταση. Σ αυτό φυλακίστηκαν πολλοί αγωνιστές ως ο Γ. Πεταλάς Πέτας ο συνταγματάρχης του αγώνα του 1821, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος και άλλοι αντίπαλοι του Βασιλέα Όθωνα και του Γεωργίου του Α.

Επί της νησίδας επίσης υπάρχει ναΐσκος της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα που ιδρύθηκε το έτος 1668.

Το Λαζαρέτο της Ιθάκης έπαθε σημαντικές ζημιές με τους σεισμούς του 1953 και λίγο αργότερα κατεδαφίστηκε. Γνωρίζουμε ότι στο μεγαλύτερο μέρος του ήταν χτισμένο με πέτρες από αρχαία ελληνικά ερείπια, στα οποία μάλιστα διαβάζονταν ολόκληρες επιγραφές. Το σημαντικό αυτό υλικό δεν είχε καταγραφεί.