Η σημασία των νέων αρχαιολογικών δεδομένων στην Ιθάκη Αδιάψευστα αρχαιολογικά τεκμήρια για την Ομηρική και Οδυσσειακή ταυτότητα της Ιθάκης ήρθαν πρόσφατα στο φως και ανακοινώθηκαν επίσημα με Δελτίο Τύπου του Υπουργείου Πολιτισμού (9/6/2025).
Ύστερα από τις επίπονες εργασίες καθαρισμού, ταξινόμησης, μελέτης και περαιτέρω τεκμηρίωσης που διεξάγει η ομάδα αρχαιολόγων του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Γιάννος Λώλος, Χριστίνα Μαραμπέα και λοιπά μέλη της ομάδας) σε ευρήματα που προέρχονται από την ανασκαφή στη «Σχολή Ομήρου», των καθηγητών Λίτσας Κοντορλή-Παπαδοπούλου και Αθανάσιου Παπαδόπουλου (1994-2011) εντοπίστηκαν κεραμίδες με επιγραφές που φέρουν τις λέξεις ΟΔΥΣΣΕΟΣ και ΟΔΥΣΣΕΙ (μία έκτυπη και μία εγχάρακτη).
Τα πρόσφατα αρχαιολογικά ευρήματα προστέθηκαν στα ήδη γνωστά, τα οποία παρέμεναν φυλασσόμενα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βαθέος.
Η πρόσφατη έρευνα και η ερμηνεία των ευρημάτων επέτρεψαν να συνδεθεί με τρόπο αναντίρρητο η θέση «Σχολή Ομήρου» στη βόρεια Ιθάκη με τον Οδυσσέα και με το λατρευτικό κέντρο του ομηρικού ήρωα, το ΟΔΥΣΣΕΙΟΝ.
Οι έξι αιώνες που μεσολάβησαν από την εποχή του Ομήρου ως το ελληνιστικό ΟΔΥΣΣΕΙΟΝ επιβεβαιώνουν πως καθ’ όλη τη διάρκεια της αρχαϊκής και της κλασικής εποχής η Ιθάκη, η σημερινή Ιθάκη, θεωρήθηκε πάντοτε η πατρίδα και το βασίλειο του Οδυσσέα, πως η ανάμνηση του ομηρικού ήρωα παρέμεινε ανεξίτηλη στο χρόνο και πως ο θαυμασμός και η λατρεία στο πρόσωπό του διατηρήθηκαν στη σκέψη αλλά και στην τελετουργική πρακτική των ανθρώπων για όλους αυτούς τους αιώνες.
Τα προγενέστερα διάσπαρτα ευρήματα που είχαν εντοπιστεί από παλαιότερους ανασκαφείς βρήκαν τώρα, από την ομάδα του καθηγητή Λώλου, την συνολική ερμηνεία τους: η μικρή χάλκινη προτομή του Οδυσσέα, εύρημα του W. Vollgraff το1904, το θραύσμα με την επιγραφή «Ευχήν Οδυσσεί», εύρημα της S. Benton, η επιγραφή/ψήφισμα του Δήμου των Ιθάκων στη Μαγνησία της Μ. Ασίας που αναφέρεται στους αγώνες της Ιθάκης ΟΔΥΣΣΕΙΑ, τα νομίσματα διαφόρων πόλεων που μαρτυρούν την παρουσία επισκεπτών στο λατρευτικό χώρο της «Σχολής Ομήρου», δένουν πλέον με τα πρόσφατα στοιχεία και επιβεβαιώνουν και αυτά με τη σειρά τους πως ναι, ο Οδυσσέας επί έξι τουλάχιστον αιώνες ήταν αντικείμενο λατρείας και τιμής στο νησί του τόσο από τους Ιθακήσιους όσο και από τους ξένους επισκέπτες του ΟΔΥΣΣΕΙΟΥ.
Τέλος, στο πλαίσιο της συνολικής μελέτης, η συμπληρωματική ανασκαφή και τεκμηρίωση της κτιστής υπόγειας κρήνης/δεξαμενής, με τα μυκηναϊκά χαρακτηριστικά της, που έχει εντοπιστεί στο χώρο του ΟΔΥΣΣΕΙΟΥ αλλά και η επιβεβλημένη πλέον διεύρυνση της αρχαιολογικής έρευνας στο νησί αναμένεται να γεφυρώσουν το χρόνο που μεσολάβησε από τη ζωντανή παρουσία του ομηρικού ιθακήσιου ήρωα στο νησί της Ιθάκης ως τη μεταγενέστερη λατρεία του.
